Beata Rechnio - Kołodziej

Nauczyciel kształcenia zintegrowanego w Szkole Podstawowej nr 2 im. Dąbrówki w Mińsku Mazowieckim

Nasze zwierzęta
Scenariusz zajęć dla klasy III szkoły podstawowej, uwzględniający metody wspierające twórcze myślenie i kreatywność uczniów
Temat: Nasze zwierzęta.

Czas trwania: 135 minut.

Cel ogólny:
- Poznanie zwierząt hodowanych w domu
- Kształtowanie giętkości i oryginalności myślenia
- Motywowanie uczniów do twórczego myślenia
- Uwrażliwienie wychowanków na różne problemy
- Kształtowanie postaw tolerancji wobec nowych idei i pojęć
- Kultywowanie atmosfery twórczości na zajęciach
- Pokonywanie przez uczniów przeszkód emocjonalno – motywacyjnych

Cele operacyjne:
Umiejętności możliwe do zdobycia:
- uczeń zna zwierzęta hodowane w domu, nazywa ich potomstwo
- rozumie potrzeby zwierząt hodowanych w domu
- zna zasady opieki nad zwierzętami
- prezentuje w sposób interesujący zgromadzone informacje
- korzysta z różnych źródeł informacji
- potrafi działać w sposób twórczy
- zgodnie współdziała w zespole
- poprawnie buduje i zapisuje zdania
- potrafi skonstruować kilkuzdaniową wypowiedź na określony temat
- proponuje niestereotypowe rozwiązania
- uważnie słucha innych
- gromadzi informacje, dokonuje ich selekcji
- koncentruje się na wykonywanym zadaniu
- przestrzega przyjętych zasad

Przebieg zajęć
1. Wprowadzenie do tematu zajęć: rozwiązywanie zagadek dotyczących zwierząt hodowanych w domach.
Rozpoczynając zajęcia możemy zagadki wykorzystać dwojako:
1) Nauczyciel odczytuje treść zagadek, wskazuje osoby, które odpowiadając rozwiązują zagadki.
2) Pierwszą zagadkę odczytuje nauczyciel. Kolejną - uczeń, który ją odgadł itd.
Przykładowe zagadki:

Kot
Mogę stać na płocie i wesoło mrugać.
Znacie mnie z piosenki, która nie jest długa.

Chętnie ze spodeczka białe mleko pije.
Na przybycie gości łapką mordkę myje.

To żywa pułapka na myszy,
która świetnie widzi, słyszy.
Jej nazwa z trzech liter się składa.
Kto pierwszy odpowiada?

W nocnej ciszy łowi myszy.

Tak cichutko chodzi,
że go nikt nie słyszy
i dlatego bardzo
boją się go myszy.

Znany jest z czystości,
znany jest z urody.
Wciąż się łapką myje,
chociaż nie ma wody.

Ma okrągłe oczy,
świetnie widzi w nocy.
I widzi, i słyszy,
poluje na myszy.

Choć często się myję,
wąsików nie golę.
Przed Burkiem uciekam,
a z dziećmi swawolę.

Pies
Jest to bardzo czujne zwierzę:
w nocy domu pilnie strzeże.
Usłyszycie go z daleka,
gdy na obcych głośno szczeka.

Dają mu ludzie mieszkanie w budzie.
Człowieka przyjaciel – wszyscy go znacie.

Najwierniejszy to przyjaciel domu i człowieka.
Dobrym ludziom chętnie służy.
Na złych warczy, szczeka.

Za kości rzucone dziękuje ogonem.

Królik
Ma długie uszy, futerko puszyste.
Ze smakiem chrupie sałaty listek.

Wypuszczony z klatki, wesoło po trawie kica.
Lubi sałatę, marchewkę.
Puszystym futerkiem zachwyca.

Żółw
Chociaż ma pancerz,
to nie wojuje
na czterech nogach
wolno spaceruje.

Chodzi powoli, troszkę ociężale,
na grzbiecie nosi swoje mieszkanie.

Papuga
To piękny, kolorowy ptak,
czasem mówi jak człowiek
i dziób ma jak hak.

2. Jakie to zwierzątko?
Chętnie dzieci za pomocą gestów prezentują zwierzątko, które mają w domu, ewentualnie o nim marzą. Warto, by w swoich prezentacjach uwzględniły czynności związane z pielęgnacją zwierzęcia, ponieważ będzie to przydatne w dalszej części zajęć.

3. Prezentacja przygotowanych materiałów.
Uczniowie prezentują przygotowane wcześniej materiały dotyczące wybranych przez siebie zwierząt, które są hodowane w domach (zdjęcia, albumy, informacje tekstowe). Dobrze, by dzieci powiedziały, z jakich źródeł informacji korzystały. W ten sposób wdrażamy uczniów do korzystania z różnorodnych źródeł informacji, którymi oprócz zasobów internetowych, są książki, filmy, zdjęcia, inni ludzie.
Jeśli pozwalają na to warunki lokalowe, warto urządzić wystawkę (galerię) przygotowanych materiałów, by np. podczas przerwy mogli je dokładniej obejrzeć wszyscy uczniowie.
Nauczyciel nawiązując do kolejnych wypowiedzi, prosi, by dzieci opowiedziały również
o tym, jak opiekują się swoimi zwierzętami. Zwraca uwagę na to, że nazywa się człowiek, zaś w odniesieniu do imion zwierząt używamy wyrażenia wabi się.

4. Indywidualna praca pisemna.
Uczniowie konstruują kilkuzdaniową wypowiedź na temat swoich zwierząt (ewentualnie zwierząt, o których marzą). Chętne dzieci głośno odczytują swoje prace.

5. Dyskusja na temat: Dlaczego rodzice często nie zgadzają się na obecność w domu zwierząt?
Warto, by w dyskusji uczestniczyły wszystkie dzieci: te, które mają własne zwierzęta oraz te, które ich nie mają. Nauczyciel powinien zadbać, by uczniowie starali się zaakceptować decyzje rodziców, zwracając uwagę na trud opieki nad zwierzętami, a także występujące u ludzi alergie, które dyskwalifikują ich w roli opiekunów niektórych zwierząt. Podczas dyskusji spróbujmy także odpowiedzieć sobie na pytanie, dlaczego dzieci chcą mieć w domu zwierzęta, co daje ludziom obecność zwierząt.

6. Zabawa ruchowa.
Dzieci swobodnie poruszając się po sali lekcyjnej improwizują czynności związane z opieką nad zwierzętami (spacer z pieskiem, czesanie kota, głaskanie go, wsypywanie nasionek do klatki papugi, zbieranie listków mniszka dla królika itp.)

7. Zabawa Sto zalet, sto wad.
Zadanie polega na wymyśleniu i zapisaniu jak największej liczby zalet i wad posiadania w domu zwierzątka. Nie należy dzieciom niczego sugerować, ani ograniczać ich. W tej, jak w każdej innej zabawie twórczej ilość rodzi jakość, stwórzmy więc warunki, by powstało maksymalnie dużo pomysłów.
Zabawę możemy przeprowadzić dwojako:
I sposób: uczniowie pracują w zespołach, wpisując wady i zalety do tabelki:

Zalety

Wady

Można się z nim bawić
To imponuje kolegom
Jest się do kogo przytulać
Można z psem wychodzić na spacery
Można chodzić na wystawy zwierząt i zdobywać nagrody
Można razem spędzać czas na dworze
Karmienie zwierząt jest bardzo przyjemne
Miło jest obserwować rybki
Trzeba z psem chodzić na spacery, również w czasie deszczu i mrozu
Wszędzie jest sierść
Zwierzęta często brzydko pachną
Czasem zwierzęta chorują
Trzeba pamiętać o szczepieniach
Zwierzątko czasem załatwia się na podłogę
Zwierzęta bałaganią w domu
Psy niszczą różne sprzęty i buty
Kot może zniszczyć firankę
Przy akwarium z rybkami jest dużo pracy
Jedzenie dla zwierząt jest drogie i trzeba pamiętać, by je kupować
Zwierzęta nie pozwalają się wyspać
Od zwierząt można się zarazić pasożytami
Jest problem, kiedy wyjeżdżamy na wakacje
Leczenie zwierząt jest bardzo kosztowne


W celu właściwej organizacji pracy, należy wcześniej wyznaczyć granice czasowe. Po wykonaniu zadania zespoły prezentują efekty wspólnej pracy.
II sposób: uczniowie mogą zgłaszać pomysły (jak w burzy mózgów), które ewentualnie możemy zapisać na tablicy.

7. Praca indywidualna.
Uczniowie otrzymują kartki. Wcielają się w role różnych zwierząt i zapisują ich prośby skierowane do człowieka. Kartki przypinają na tablicy. Po zakończonej pracy nauczyciel odczytuje zapisane prośby.

8. Praca w zespołach.
Zespoły tworzą Poradnik dla właścicieli zwierząt. Zapisują w punktach rady dla każdego, kto ma lub chciałby mieć w domu zwierzątko. Mogą wybrać jedno zwierzę, którego będą dotyczyły rady lub uwzględnić kilka z nich.
Oto przykładowy Poradnik dla właścicieli psów opracowany przez uczniów klasy III:
Po zakończeniu pracy przedstawiciele zespołów omawiają stworzone Poradniki.

9. Praca plastyczna – zabawa twórcza.
W pudełku znajdują się kartki zawierające nazwy zwierząt (nie muszą to być wyłącznie zwierzęta domowe). Uczniowie kolejno losują po dwie kartki, zapisują na arkuszu z bloku nazwy wylosowanych zwierząt i kartki ponownie wrzucają do pudełka. Zadanie polega na wyobrażeniu sobie zwierzęcia, które powstałoby jako połączeniu dwóch wylosowanych i narysowanie go. Zadanie można ubogacić w ten sposób, że uczniowie omawiając wykonane prace plastyczne, uwzględnią zalety nowo powstałego zwierzęcia i jego użyteczność dla człowieka.

pies

Komentarz dziecka:
Słoniopies jest bardzo towarzyski. Chętnie spędza czas z ludźmi. Bywa przydatny podczas porządków. Chwyta trąbą szmatkę i wyciera kurz z szafek. Podczas upałów wachluje swojego pana ogromnymi uszami.

10. Zabawa Zwierzęca orkiestra.
Dzieci stoją w kręgu wraz z nauczycielem. Nauczyciel rozpoczyna zabawę i naśladuje głos wybranego zwierzęcia. Dzieci kolejno naśladują wybrane przez siebie dźwięki (może to być także plusk wody, kiedy pływa ryba, stukot końskich kopyt, szum ptasich skrzydeł itp.). Wszyscy kontynuują, aż do momentu, kiedy do zabawy dołączy ostatni uczestnik. Zabawę można wówczas uznać za zakończoną.
Jeśli wybierzemy trudniejszy wariant, zabawę można kontynuować. Kiedy dołączy do zabawy ostatni uczestnik, nauczyciel zaczyna wydawać inny dźwięk, niż dotychczas. Następnie kolejne dzieci także zmieniają wydawane odgłosy i zabawa trwa nadal.

11. Praca domowa.
Zadanie domowe polega na ułożeniu rymowanki o wybranym zwierzątku. Alternatywna praca dla uczniów, którym rymowanie sprawi kłopot może polegać na wymyśleniu zabawnego (nietypowego) imienia dla wybranego zwierzęcia.

Prezentuję tu rymowanki ułożone przez uczniów klasy III f Szkoły Podstawowej nr 2 im. Dąbrówki w Mińsku Mazowieckim, które wzięły udział w ogólnopolskim konkursie literackim pod hasłem Rymowany ranking ras.

Bokser ślini wszystkie ściany.
A gdy przejdzie przez dywany – to zostawia żółte plamy.
(Martyna Chróst)

Mój śliczny yorczusiek jest kochany,
choć wciąż obsikuje wszystkie dywany.
(Kamila Oberzig)

Mój pudelek jest malutki i słodziutki.
Jest wesoły lecz głupiutki, bo malutki!
(Julia Korzeniewska)

Mój kundelek okrąglutki,
lubi psoty i wygłupki.
Lubi grzać się przy piecyku,
lecz na dworze robi siku.

Chihuahua jest mała
i bardzo wytrwała.
Mieszka w Meksyku
i sypia w koszyku.

Yorki to pieski niewielkie
z wielkim charakterkiem.

Mój mały kundelek
to najlepszy przyjacielek.

Ten seterek jest milutki jak sweterek.
(Julia Waszkiewicz)

Mój owczarek jest młodziutki i szczuplutki.
Jednak kiedy przyjdzie pora na śniadanie,
W oka mgnieniu zje ze smakiem całe danie.
(Maja Stolarczyk)

Pies pasterski na owce szczeka.
Na swoje stado zawsze poczeka.
Owce go szanują bardziej niż barana,
wpatrują się w psinę od nocy do rana.

Bokser nikogo nie boksuje,
za to domu świetnie pilnuje.

Chihuahua, choć taka mała,
Wszystkie konkursy piękności
z łatwością by wygrała.

Chociaż szpic ma wszystko w szpic,
To nie robi sobie z tego nic.

Gdy terier szkocki ma zmarzniętą łapkę,
założy sweterek w szkocką kratkę.

Nowofunland świetnie pływa
i wcale tego nie ukrywa.

Choć pekińczyk z Chin pochodzi,
ryż raczej może mu szkodzić.
(Magdalena Szubińska)

Nasz kundelek jest malutki,
okrąglutki i pulchniutki.
(Martyn Dąbrowska)

Mój bokserek kocha mnie.
Gdy go tulę ślini mnie.

Mój bokserek jest malutki,
Choć go karmię, wciąż chudziutki.
(Weronika Parafiniuk)

Mój owczarek jest wspaniały,
choć szarpie wszystkie dywany.
Biega, skacze i wariuje
i każdy go wciąż strofuje.
Gdy zamerda swym ogonem,
robi wiatr w każdą stronę.
Kocham go ponad wszystko,
bo to moje psisko.
(Andrzej Mielec - zwycięzca konkursu)

Nasz kundelek jest malutki.
Często widzę jego smutki.
Kiedy nie chce łapy podać,
wtedy mi go bardzo szkoda.
Biorę go na swoje ręce,
daję kość, czasem coś więcej.
(Magdalena Grabarczyk - zwyciężczyni konkursu)

Mała chihuahua strasznie się trzęsie.
Jedzonko bierze po małym kęsie.

Nasza chihuahua jest bardzo kochana,
lecz z zachowania, niestety: pała!
(Oskar Sułek)

Kundelki są fajniutkie,
Bo słodkie i milutkie.
Ja nie mam kundelka,
lecz chciałabym mieć,
bo to kochany, wierny pies.
(Maria Niewiadomska)