Zdobywamy odznakę turystyczną "Siedmiomilowe buty"

Program autorski

1. Wprowadzenie. Główne założenia programu

Podstawowym założeniem programu jest zachęcanie dzieci i ich rodziców do aktywnego, zdrowego i twórczego spędzania czasu wolnego. Dla uczniów głównym celem, wokół którego będą się skupiały ich działania będzie zdobycie odznaki turystycznej "Siedmiomilowe buty".

Odznaka "Siedmiomilowe buty" została ustanowiona przez PTTK celem zachęcania najmłodszej młodzieży do uprawiania wędrówek pieszych i poznawania kraju, a przede wszystkim okolicy i miejsca zamieszkania. Odznakę mogą zdobywać dzieci do lat 10.

• Odznakę I stopnia ("Srebrne buty") otrzymuje się za przejście 30 km z tym, że dzienna wędrówka nie może przekraczać 8 km; odznakę tę zdobywa się w przeciągu 1 roku kalendarzowego.
• Odznakę II stopnia ("Złote buty") zdobyć można w następnym roku kalendarzowym, za przejście 50 km, z tym, że dzienna wędrówka nie może przekraczać 12 km.

Wiem z doświadczenia, że uczniowie bardzo mocno angażują się w zdobywanie takiej odznaki. Już dwa razy wraz z poprzednimi moimi klasami zbierałam punkty na takie odznaki. Wtedy udało nam się otrzymać odznakę pierwszego stopnia – "Srebrne buty". Myślę, że teraz, gdy podejmowane działania będą planowane uda nam się również zdobyć odznakę drugiego stopnia – "Złote buty". Zakładam, że podczas zbierania punktów na odznaki uczniowie niejako mimochodem zdobędą dużo wiadomości i umiejętności zgodnie z założeniami planu. Wszyscy nauczyciele wiedzą, że poznawanie bezpośrednie świata np. na wycieczkach, wzbogaca osobowość ucznia, rozwija pamięć i wyobraźnię, a przede wszystkim sprzyja trwalszemu zapamiętywaniu nowych treści, uczy radości bycia z innymi.

Program jest przeznaczony dla klas I - III nauczania zintegrowanego. Podporządkowany jest wymogom zawartym w regulaminie zdobywania wymienionej odznaki. Rozpoczyna się pod koniec klasy I, a kończy w klasie III.

Pełny rok kalendarzowy jest przeznaczony na zdobycie "Srebrnych butów"; rozpoczynamy zdobywanie punktów od maja/czerwca w klasie I, a kończymy w kwietniu w klasie II. Kolejny rok, do końca klasy III przeznaczamy na zdobycie "Złotych butów".

2. Cele główne

• Zdobycie odznaki "Siedmiomilowe buty".
• Poznanie bliższego i dalszego regionu, jego środowiska przyrodniczego, tradycji, zabytków kultury i historii.
• Wskazanie uczniowi i jego rodzicom różnych możliwości aktywnego spędzania czasu wolnego.

3. Cele szczegółowe
Uczeń:

• Rozumie potrzebę aktywnego wypoczynku i wyrabia w sobie nawyk czynnego spędzania czasu wolnego.
• Zna i stosuje podstawowe zasady bezpieczeństwa w czasie poruszania się po drogach, ulicach i w podróży, i w trakcie całej wycieczki.
• Uczy się umiejętności obserwacji środowiska przyrodniczego i wyciągania wniosków.
• Nabywa umiejętności współpracy w grupie i dostrzega wartości kontaktów przyjacielskich.
• Rozumie konieczność ochrony środowiska naturalnego.
• Zna środki transportu.

4. Dobór treści (z zaznaczeniem zgodności z podstawami programowymi dla nauczania zintegrowanego)

1. Nasza miejscowość i okolica (podstawa programowa: Miejsce zamieszkania, położenie szkoły, specyfika i tożsamość miejscowości):
   • wędrówki i spacery po Popielowie i Radziejowie;
   • wycieczki do Rybnika – zwiedzanie rybnickich zabytków.
     
     
2. Przyroda wokół nas (podstawa programowa: Formy ochrony środowiska przyrodniczego w najbliższej okolicy oraz Obserwowanie zjawisk i procesów przyrodniczych):
   • obserwowanie przyrody w ogrodach, lasach na łąkach;
   • znajomość flory i fauny najbliższej okolicy;
   • elementy krajobrazowe najbliższej okolicy.
     
     
3. Ruch i odpoczynek (podstawa programowa: Działania na rzecz zdrowia i rozwoju oraz Ruch i odpoczynek):
   • aktywność rekreacyjno – sportowa (spacery, biegi, zabawy na świeżym powietrzu);
   • włączanie rodziców do współpracy (zaplanowane wędrówki z rodzicami).
     
     
4. Wyrabianie nawyków higienicznych i dbałość o bezpieczeństwo (podstawa programowa: Higiena własna i otoczenia oraz Bezpieczeństwo, w tym poruszanie się po drogach publicznych):
   • znajomość zasad bezpiecznego poruszania się po drogach;
   • zasady bezpiecznego podróżowania;
   • środki lokomocji;
   • właściwy ubiór na wycieczkach;
   • wspólne spożywanie posiłków na piknikach i wycieczkach (właściwe zapakowanie drugiego śniadania, serwetki itp.).
     
     
5. Piosenki turystyczne.
   
   
6. Dokumentacja zajęć, wycieczek spacerów (podstawa programowa: Stosowanie różnych form wypowiedzi w zależności od sytuacji oraz Podstawowe środki wyrazu plastycznego):
   • wytwory plastyczne;
   • sprawozdania pisemne;
   • albumy;
   • gazetki itp.
     
     
7. Współpraca z PTTK:
   • poznanie roli przewodnika;
   • zdobywanie odznaki "Siedmiomilowe buty";
   • posługiwanie się mapami, przewodnikami turystycznymi.
     
     

5. Procedury osiągania celów

1. Metody pracy.
   • Wycieczki piesze i autokarowe.
   • Obserwacje spontaniczne i kierowane.
   • Spacery.
   • Zajęcia terenowe.
   • Pogadanki przed wycieczką.
   • Wystawy podsumowujące wycieczki.
   • Praca z literaturą turystyczno - krajoznawczą, mapami, planami.
   
   
   
2. Formy realizacji.
   Formy realizacji podporządkowane są wymogom zdobywania odznaki "Siedmiomilowe buty", i ujęte są w kolejnych spacerach i wycieczkach. Punkty zebrane na wycieczkach dokumentowane będą w książeczkach turystycznych, oraz w różnych wytworach pracy uczniów.

Po dokonanej ewaluacji programu zaplanowane zostaną dalsze działania uczniów, związane ze zdobywaniem punktów na II stopień odznaki. Kolejne wycieczki muszą być skonsultowane przez rodziców i wspólnie z nimi zaplanowane.

6. Ewaluacja programu

Program zdobywania odznak turystycznych związany jest ściśle z treściami zawartymi w podstawach programowych, ale nie przewiduje sprawdzania wiadomości uczniów poprzez oceny. Formami mierzenia jakości pracy uczniów będą wytwory ich pracy: zielniki, sprawozdania, prace plastyczne.

Autorka programu będzie prowadzić ewaluację wspierającą od początku jego wdrażania. Zadaniem takiej ewaluacji będzie ulepszenie tego programu poprzez ewentualne zmiany w trakcie wdrażania.

Po zdobyciu odznaki "Siedmiomilowe buty" - I stopnia, zostanie dokonana ewaluacja całościowa pozwalająca:

• ostatecznie ocenić program,
• określić aspekty programu, które warto zmienić,
• zbierać dane, i uwzględnić je w czasie konstruowania drugiej części tabeli dotyczącej zdobywania punktów na odznakę "Złote buty".

Informacje nauczyciel będzie zbierał zarówno od uczniów jak i od rodziców. Narzędziami badawczymi, w celu zebrania danych będą ankiety dla rodziców, rozmowy z dziećmi i bieżące obserwacje dokonywane przez nauczyciela na wycieczkach.